Gdzie uprawia się najwięcej herbaty?

Największe plantacje herbaty znajdują się w krajach o ciepłym, wilgotnym klimacie, szczególnie w Azji. Chiny i Indie to niekwestionowani liderzy w produkcji herbaty na świecie:

• Chiny – to ojczyzna herbaty i jednocześnie największy jej producent, z plantacjami w prowincjach takich jak Yunnan, Fujian czy Zhejiang.

• Indie – słyną z herbaty z regionów Darjeeling, Assam i Nilgiri. Indyjska herbata często ma intensywny, mocny smak.

• Kenia – największy eksporter czarnej herbaty, szczególnie do Europy i Azji.

• Inne duże kraje produkujące herbatę to Sri Lanka (herbata cejlońska), Wietnam, Turcja, Indonezja i Japonia (zielone herbaty).

 

Produkcja herbaty na świecie

Według danych FAO, globalna produkcja herbaty przekracza 6 milionów ton rocznie. Około 75% tej ilości stanowi herbata czarna, a 20–25% herbata zielona. Pozostałe rodzaje (biała, oolong, puerh) stanowią mniejszy odsetek.

 

Herbata najlepiej rośnie w ciepłym, wilgotnym klimacie. Optymalne warunki to:

• Temperatura: 15–30°C,
• Opady: 1200–2500 mm rocznie,
• Wysokość: od poziomu morza do 2500 m n.p.m.,
• Gleba: żyzna, dobrze przepuszczalna, o lekko kwaśnym odczynie.

 

Jak wyglądają plantacje herbaty?

Plantacje herbaty mają charakterystyczny, malowniczy wygląd: rozciągają się na pagórkowatych terenach, pokrywając zbocza równymi rzędami niskich, przycinanych krzewów herbacianych (Camellia sinensis). Rośliny są regularnie formowane na wysokość około 1 metra, aby ułatwić zbiór.

Cechy plantacji herbaty:

• Teren: Zazwyczaj położone są na wysokościach od 600 do ponad 2000 m n.p.m. (np. Darjeeling w Indiach czy Nuwara Eliya na Sri Lance).

• Układ: Rzędy krzewów sadzone są tak, by ułatwiać dostęp zbieraczom oraz odpływ wody – to ważne w wilgotnym klimacie.

• Krajobraz: Wysoko położone plantacje nierzadko spowite są mgłą – co pomaga chronić delikatne liście przed słońcem i wpływa na ich delikatniejszy smak.

---

 

Metody zbioru herbaty

Zbiory herbaty są procesem wymagającym precyzji i wiedzy, ponieważ tylko młode liście zapewniają wysoką jakość naparu.

Zbiór ręczny

Najbardziej ceniony i najczęściej stosowany na plantacjach premium:

• Zbierane są tylko pączek i dwa pierwsze liście – nazywane „two leaves and a bud”.

• Pracownicy (często kobiety) noszą kosze na plecach, do których trafiają zebrane liście.

• Zbiór ręczny gwarantuje selekcję tylko najlepszych części rośliny i pozwala uzyskać herbaty wysokiej klasy (np. FTGFOP, SFTGFOP).

 

Zbiór maszynowy

Stosowany głównie na dużych, przemysłowych plantacjach (np. w Kenii):

• Wykonywany za pomocą ręcznych lub mechanicznych nożyc z koszem, a także specjalnych kombajnów.

• Jest szybszy i tańszy, ale mniej selektywny – zbierane są także starsze liście i łodyżki, co wpływa na niższą jakość.

---

 

Kiedy odbywają się zbiory?

Terminy zbiorów zależą od klimatu i regionu:

Indie (Darjeeling):

• First Flush (marzec–kwiecień): najcenniejszy, delikatny i aromatyczny zbiór.

• Second Flush (maj–czerwiec): pełniejszy smak, często ceniony wyżej od First Flush.

• Monsoon Flush (lipiec–wrzesień): niższa jakość, większa produkcja.

• Autumnal Flush (październik–listopad): bogaty aromat, mniej intensywny smak.

Chiny:

• Zbiory wiosenne (marzec–maj) dają najlepsze zielone i białe herbaty.

• Lato i jesień – zbiory herbat czarnych oraz puerh.

Sri Lanka:

• Zbiory całoroczne, ale najlepsza jakość przypada na suchą porę (styczeń–marzec w regionie Uva, lipiec–wrzesień w Nuwara Eliya).

Kenia:

• Dzięki równikowemu klimatowi zbiory trwają praktycznie cały rok, co czyni ten kraj jednym z największych eksporterów czarnej herbaty.

 

Sposoby obróbki liści herbaty

Wszystkie klasyczne herbaty – zielona, biała, czarna, oolong czy puerh – pochodzą z tej samej rośliny: Camellia sinensis. Różnią się sposobem obróbki:

• Herbata zielona – liście są szybko poddawane działaniu pary (Japonia) lub prażeniu (Chiny), aby zatrzymać proces utleniania. Dzięki temu zachowują zielony kolor i świeży, trawiasty smak.

• Herbata biała – najmniej przetworzona, składa się z młodych pączków i pierwszych liści. Suszona naturalnie, ma delikatny, lekko słodkawy smak.

• Herbata czarna – poddawana pełnej fermentacji (utlenianiu), co nadaje jej ciemny kolor i głęboki aromat.

• Herbata oolong – częściowo fermentowana, łączy cechy zielonej i czarnej herbaty.

• Herbata czerwona (puerh) – fermentowana i długo leżakowana, z ziemistym, głębokim smakiem. W Chinach określana jako „czarna”, co bywa źródłem nieporozumień.

 

Oznaczanie i jakość herbaty

Herbaty klasyfikowane są według jakości liści:

• Whole Leaf (pełne liście) – najlepsza jakość, np. SFTGFOP (Special Finest Tippy Golden Flowery Orange Pekoe).

• Broken Leaf – liście połamane, mocniejsze w smaku, często w mieszankach.

• Fannings i Dust – drobinki używane w herbacie ekspresowej, o niższej jakości.

O jakości decyduje też miejsce uprawy, sposób zbioru (ręczny zbiór tylko młodych liści jest najbardziej ceniony) oraz metoda przetwarzania.

 

Parzenie – sztuka i nauka

Każdy rodzaj herbaty wymaga innej temperatury i czasu parzenia:

 

Zaleca się używać miękkiej wody i nie zalewać liści wrzątkiem (wyjątek: puerh), by nie zniszczyć delikatnych nut smakowych.

Historia herbaty

Legenda głosi, że chiński cesarz Shen Nong odkrył herbatę w 2737 r. p.n.e., gdy liście z dzikiego krzewu wpadły mu do wrzątku. Od tego czasu herbata stała się ważną częścią kultury chińskiej, a później – dzięki Jedwabnemu Szlakowi i brytyjskiej kolonizacji – rozprzestrzeniła się na cały świat.

W Japonii herbata zyskała duchowe znaczenie poprzez ceremonię parzenia herbaty (chanoyu), a w Wielkiej Brytanii narodził się zwyczaj „afternoon tea”. Współcześnie herbata łączy ludzi niezależnie od kultury czy kontynentu.

Klasyfikacja jakości herbaty – co oznaczają symbole OP, BOP, FOP?

Oznaczenia takie jak OP, BOP, FOP, TGFBOP itp. to międzynarodowe skróty klasyfikujące herbaty według wielkości liści, zawartości pąków (tzw. tipsów) oraz stopnia przetworzenia. Są one szczególnie istotne w przypadku herbat czarnych pochodzących z Indii, Sri Lanki (Cejlonu), Kenii czy Indonezji.

 

 Klasy herbat liściastych (pełne liście)

• OP (Orange Pekoe) – długie, cienkie liście bez tipsów.

• FOP (Flowery Orange Pekoe) – liście z dodatkiem młodych pąków (tipsów), delikatniejszy smak.

• GFOP (Golden Flowery Orange Pekoe) – FOP z większą ilością złotych tipsów.

• TGFOP (Tippy Golden Flowery Orange Pekoe) – jeszcze więcej złotych pąków, wyższa jakość.

• FTGFOP (Finest Tippy Golden Flowery Orange Pekoe) – najwyższa jakość, bardzo duża ilość tipsów.

• SFTGFOP (Special Finest Tippy Golden Flowery Orange Pekoe) – najwyższa klasa, ręcznie selekcjonowana.

 

Herbaty łamane (Broken)

• BOP (Broken Orange Pekoe) – połamane liście, mocniejszy napar.

• FBOP (Flowery BOP) – BOP z dodatkiem tipsów.

• GFBOP (Golden Flowery BOP) – FBOP z większą ilością złotych pąków.

• TGFBOP (Tippy Golden Flowery BOP) – najwyższa jakość wśród herbat łamanych.

 

Miał i pył herbaciany (Fannings, Dust)

• BOPF (Broken Orange Pekoe Fannings) – drobno pocięte liście, bez tipsów, używane w herbacie ekspresowej.

• GFOF (Golden Flowery Orange Fannings) – wysokiej jakości miał z dodatkiem złotych tipsów.

• OF (Orange Fannings) – drobny miał bez tipsów.

• PF (Pekoe Fannings) – drobny miał z liści Pekoe.

• Dust (D) – najdrobniejszy pył herbaciany, stosowany w najtańszych herbatach ekspresowych.

 

 Inne oznaczenia

• T (Tippy) – obecność młodych pąków liści (tipsów).

• F (Flowery) – kwiatowy aromat, obecność tipsów.

• G (Golden) – złocisty kolor tipsów.

• O (Orange) – tradycyjne oznaczenie związane z holenderską dynastią Orańską, nie odnosi się do smaku pomarańczowego.

• P (Pekoe) – krótkie, delikatne liście

 

Jakiej herbaty jesteś zwolennikiem? Pamiętaj, że w naszym sklepie znajdziesz ciekawe herbaty - zieloną, czarną, białą, jak również Rooibos (który de facto herbatą oficjalnie nie jest, jednak wielu zalicza go do tej kategorii, ponieważ daje pyszny napar - o rooibosie będziemy tworzyć osobny artykuł :) )

 

Zapraszamy do zakupów, poza herbatami sprzedajemy również filtry papierowe do ich parzenia oraz zaparzacze metalowe : 

https://unapalona.pl/kategoria/herbata-una-parzona