Czym jest espresso?
Zanim przejdziemy do procesu parzenia, warto wiedzieć, czym dokładnie jest espresso. To kawa, która powstaje poprzez przepuszczenie gorącej wody pod dużym ciśnieniem (ok. 9 barów) przez drobno zmieloną kawę. Efekt to mała, ale bardzo mocna filiżanka kawy, która charakteryzuje się intensywnym smakiem i gęstą pianką – cremą – która jest dowodem na to, że espresso zostało dobrze zaparzone.
1. Wybór kawy – Ziarna to podstawa
Wszystko zaczyna się od jakości ziaren. Do parzenia espresso najlepiej wybierać świeżo wypalane ziarna wysokiej jakości. Wybór zależy od Twoich preferencji – jedni lubią kawy o intensywnych, czekoladowych nutach, inni preferują kwaskowate, owocowe smaki. Ważne, by kawa była wypalana specjalnie pod espresso, ponieważ różne metody parzenia wymagają różnego rodzaju palenia. Najlepiej wybierać mieszanki, które zostały stworzone z myślą o espresso lub single origin, jeśli chcesz poznać bardziej subtelne smaki jednej plantacji. W naszej ofercie znajdziesz kawy palone specjalnie pod tę metodę:
https://unapalona.pl/kategoria/espresso
2. Mielenie kawy – Klucz do smaku
Mielenie ziaren ma ogromne znaczenie przy parzeniu espresso. Ziarna do espresso powinny być mielone na drobno, ale nie aż tak drobno jak do kawy tureckiej. Zbyt grube mielenie może sprawić, że kawa nie będzie miała wystarczającej intensywności, natomiast zbyt drobne mielenie sprawi, że kawa stanie się gorzka i trudna do zaparzenia. Idealne mielenie najlepiej uzyskać poprzez młynek żarnowy, ponieważ młynki nożowe nie zapewniają równomiernego mielenia. Ustawianie młynka jest jednym z kluczowych czynników w procesie przygotowywania prawidłowego espresso. Ilość kawy w kielichu powinna być najczęściej stała, najlepiej aby kielich był przynajmniej w połowie zasypany ziarnem. Pamiętajcie, aby regulację młynka robić po przynajmniej dwóch namieleniach - często wewnątrz młynka może pozostać zmielona wcześniej kawa.
3. Dawkowanie kawy – Odpowiednia ilość
Standardowa porcja do espresso to około 8-10 g zmielonej kawy na pojedyncze espresso (o objętości ok. 30 ml). Jeśli używasz ekspresu ciśnieniowego, sprawdź, jaką ilość kawy zaleca producent urządzenia. Ważne, by dokładnie odmierzyć odpowiednią ilość, ponieważ za dużo kawy może spowodować, że napój będzie za mocny, a za mało – zbyt wodnisty.
4.Ubicie kawy – Kluczowy etap
Ubicie kawy w kolbie (portafiltrze) jest jednym z najważniejszych elementów parzenia espresso. Kawa musi być równomiernie ubita, aby woda mogła przejść przez nią równomiernie, zapewniając idealną ekstrakcję. Do ubijania najlepiej używać tampera – narzędzia, które pozwala na precyzyjne i równe dociskanie kawy. Staraj się unikać zbyt mocnego ubicia, ponieważ może to spowodować, że woda będzie przechodziła przez kawę nierównomiernie. Każdy z nas posiada inną siłę nacisku, dlatego ustawianie młynka jest sprawą mocno indywidualną - przykładowo w kawiarniach, czy restauracjach i wszędzie tam, gdzie przy ekspresie pracuje kilku baristów w systemie zmianowym, każdy z przychodzących na swoją zmianę powinien sprawdzić i ewentualnie skorygować grubość mielenia.
5.Temperatura wody – Odpowiedni poziom ciepłoty
Woda do parzenia espresso powinna mieć temperaturę między 92°C a 96°C. Zbyt gorąca woda może "spalić" kawę i sprawić, że będzie gorzka, natomiast zbyt zimna spowoduje, że kawa będzie smakować wodnisto i będzie pozbawiona aromatu. Większość ekspresów ciśnieniowych ma już ustawioną odpowiednią temperaturę.
6.Czas ekstrakcji – Jak długo parzyć espresso?
Idealny czas ekstrakcji espresso to około 24-28 sekund. Jeśli kawa przelewa się szybciej, oznacza to, że mielenie było zbyt grube, a jeśli dłużej, że mielenie było zbyt drobne. Ekstrakcja powinna być równomierna, a napój ma mieć gęstą, złocistą piankę – cremę, która jest oznaką dobrze zaparzonego espresso. Należy pamiętać o tym, że liczenie czasu parzenia zaczynamy od momentu wpięcia kolby w ekspres i uruchomienia pompy, a nie od momentu kiedy zaczyna lecieć kawa z wylewki. Czas zanim kawa popłynie nam z ekspresu zwykle zajmuje od 5 do 7 sekund i czas ten również wlicza się do ekstrakcji. Najlepiej używać do tego procesu wagi, aby znać dokładny uzysk z zamierzonej dozy zmielonego ziarna.
Przykładowo: przy założeniu użycia portafiltra z podwójną wylewką i dozie zmielonej kawy 16g, uzysk w ratio 1:2 wyniesie 32g w czasie około 25-30 sekund.
7. Przygotowanie ekspresu – Dbanie o sprzęt
Aby parzyć doskonałą kawę, warto dbać o sprzęt. Regularne czyszczenie ekspresu, używanie filtra oraz czyszczenie młynka zapewni, że kawa nie będzie miała niepożądanych smaków związanych z nagromadzonymi olejkami czy zanieczyszczeniami. Pamiętaj także, by przed przygotowaniem espresso przepłukać ekspres gorącą wodą – to pozwoli utrzymać optymalną temperaturę i usunąć resztki poprzedniej kawy. Do ekspresów kolbowych świetnie sprawdza się Cafiza, którą również zakupisz na naszej stronie:
https://unapalona.pl/pl/p/Urnex-Cafiza-2-proszek-do-czyszczenia-ekspresow-kolbowych-900g/163
8. Podanie espresso – Mała filiżanka, wielka przyjemność
Espresso podawaj w małej filiżance (ok. 30-40 ml). To napój, który powinien być spożywany zaraz po zaparzeniu, by cieszyć się pełnią jego smaku i aromatu. Pamiętaj, że espresso najlepiej smakuje tuż po zaparzeniu, kiedy pianka jest jeszcze świeża i nie opadła, a temperatura jest odpowiednia. Możesz przed wypiciem kawy wypić trochę wody lub przepłukać usta, a by oczyścić kubki smakowe.
Podsumowanie – Doskonałe espresso to sztuka
Parzenie espresso to prawdziwa sztuka, która wymaga cierpliwości, precyzji i pasji. Z odpowiednim wyborem ziaren, odpowiednią ilością kawy, młynkiem i idealnym mieleniem i precyzyjnym czasem parzenia, można stworzyć filiżankę, która zachwyci każdym łykiem. Pamiętaj, że kawa to także kwestia indywidualnych preferencji – eksperymentuj z różnymi proporcjami i ustawieniami, by znaleźć swój idealny sposób parzenia espresso.